NIEUWS

Paul Carstens

Carstens is sinds eind 2023 voorzitter van het Constructeursregister, als opvolger van Marc Unger (Rijksvastgoedbedrijf). Zijn hele werkende leven is Paul al met veiligheid bezig, in allerlei vormen. Of het nu gaat om sociale veiligheid in een verhardende maatschappij, een actueel onderwerp binnen het openbaar vervoer, of de constructieve veiligheid van bouwwerken. “Veiligheid heeft mij altijd gegrepen,” zegt Paul in gesprek met de redactie van VNconstructeurs. “Mooi dat ik daaraan mijn steentje kan bijdragen.” 

Loopbaan

Na zijn studie Civiele Techniek aan de TU Delft werkte hij 10 jaar voor Horvat en Partners, waar hij advies gaf op het gebied van risicomanagement en veiligheid. Van daaruit was hij tevens de hele periode werkzaam als onderzoeker en schrijver voor de Onderzoeksraad voor Veiligheid, onder leiding van de voorzitter van de raad Pieter van Vollenhoven. De Onderzoeksraad heeft…

Eerst maar eens terug naar 2022. Je werd gevraagd voorzitter van VNconstructeurs te worden. Hoe kwamen ze bij jouw terecht en wat waren je overwegingen de uitdaging aan te gaan?

“Ik kende een aantal bestuursleden, via diverse stuurgroepen en commissies. Maar wat precies de reden is dat ze bij mij, als niet-constructeur, uitkwamen, heb ik nooit achterhaald. Ik vermoed dat ze het juist als voordeel zagen dat ik wat afstand heb, dat ik niet tot mijn nek in het constructeursvak zit. Daar zochten ze naar en ik stond er direct voor open. Ook omdat ik belang hecht aan constructieve veiligheid, een van de belangrijkste actuele thema’s.

Het is een programma waarbij veranderingen in gang moeten worden gezet. En verandermanagement spreekt mij erg aan. Dingen kunnen en moeten wat mij betreft altijd beter, sneller, efficiënter, logischer. Daar wil ik me sterk voor maken, daar zit mijn persoonlijke drive. En hoewel ik zelf geen constructeur ben, heb ik veel met deze vakmensen te maken. Ik ken ze goed, weet waar ze goed en minder goed in zijn en vind het interessant om met ze te werken. In mijn opleiding heb ik overigens ook best veel gerekend, maar er kwamen nou eenmaal andere dingen op mijn pad.”

Constructieve samenwerking 

Evenals voor de editie van 2023, hebben ook voor dit jaar weer dezelfde (op dit moment) zes sponsoren zich aan de Dag van de Constructeur verbonden. We zijn verheugd en trots dat we de samenwerking met de volgende partijen constructief mogen voortzetten:  

• SGS, wereldleider op het gebied van inspectie, controle, analyse en certificering; 
• Constructeursregister, de organisatie die de kwaliteit van constructeurs en constructieve toetsers bewaakt en de deskundigheid bevordert; 
• Bekaert, wereldmarkt- en technologisch leider in staaldraadtransformatie en deklaagtechnologieën, leverancier van (staalvezel)wapening; 
• VBI, marktleider in kanaalplaatvloeren en innovatieve prefab vloersystemen; 
• Kiwa, specialist op gebied van certificering, inspectie, testen, training en consultancy;
• Struct4U, Nederlandse softwarebedrijf met krachtige ontwerp- en rekensoftware voor constructies;
• COBc, een gezaghebbend expertisenetwerk op het specifieke domein van de constructieve veiligheid waar bijna alle gemeentelijke constructeurs bij zijn aangesloten.  

 Gedurende de dag is er volop gelegenheid om te netwerken en de stands van onze sponsoren te bezoeken. 

Verkenning
“Mijn keynote wordt een verkenning in de wereld van de generatieve AI en wat dit betekent voor de constructeur en zijn werk”, vertelt Mommers. “We denken wellicht dat AI iets van de laatste paar jaren is, maar het bestaat al veel langer.”  AI als concept bestaat al sinds de jaren 50 van de vorige eeuw. Je zou dus kunnen zeggen dat het al meer dan 70 jaar oud is. De recente vooruitgang in machine learning en deep learning hebben de mogelijkheden van AI echter aanzienlijk uitgebreid, waardoor het in de afgelopen decennia exponentieel is gegroeid. Elke 18 maanden wordt er een verdubbeling van de rekencapaciteit bereikt en de data die wij wereldwijd opslaan groeit in hetzelfde tempo. Die combinatie maakt dat AI zo krachtig is geworden dat het zelf dingen kan genereren, de zogenoemde generatieve AI.”

Tekst en beeld
Als het gaat om werken met teksten, beelden en audio, weet AI daar al goed raad mee. Maar er kan zeker nog niet alles door AI geïnterpreteerd worden. “En dat geldt zeker voor de vectorbestanden die de constructeur veelal gebruikt”, legt Mommers uit. “Simpel gezegd kun je nu al op basis van formules (tekst) AI een CAD-tekening (vectorbestand) laten maken. Maar andersom een CAD-tekening door AI laten interpreteren en hiermee een AI-model trainen is nog niet mogelijk. Op het moment dat dit wel kan, zal dit een doorbraak zijn in de constructiewereld.” Volgens Mommers zal AI de komende jaren nog zeker niet de piloot worden. “De mens blijft de piloot en hij zal AI als copiloot inzetten. Verifiëren en valideren, en menselijke interactie zal nog lange tijd blijven bestaan en een steeds belangrijkere vaardigheid worden. Wel gaat de relatie met je computer veranderen. Je gaat daar anders mee communiceren in de vorm van een dialoog. En daardoor mogelijk zelfs een emotionele band krijgen met de machine. Het zal de kwaliteit van je werk verhogen en minder interessante werkzaamheden kunnen overnemen. AI zal dus nog zeker niet de plaats van mensen innemen, maar mensen die met AI werken, zullen de plaats innemen van mensen die niet met AI werken.”

Toekomstige wereld
Arcadis loopt voorop in de wereld van de (generatieve) AI. Sinds een klein jaar is er een AI Taskforce ingesteld die de kansen en risico’s van AI in kaart brengen. Ook zijn ze verantwoordelijk voor de trainingen van de medewerkers hoe om te gaan met AI. Er is een AI Policy en AI Governance opgesteld en ze hebben een eigen Arcadis ChatGPT. “Hierdoor houden we onze eigen kennis ook in eigen huis. Want iedere prompt die je ingeeft in een ‘reguliere’ ChatGPT betekent ook dat die informatie wereldwijd op straat ligt. Door een eigen ChatGPT te ontwikkelen, kun je rapporten, documenten, enzovoorts inbrengen en ontstaat er een eigen database met wereldwijde data en interne data. Per week raadplegen zo’n 6.000 unieke gebruikers ons interne systeem. Tijdens de Dag van de Constructeur zal ik de aanwezigen meenemen in deze toekomstige wereld.”

De Keynote van Bram Mommers vindt van 14.05 tot 14.35 uur plaats in de plenaire zaal.

Donderdag 6 juni 2024 | Buitenplaats Kameryck in Kamerik

De Dag van de Constructeur is een initiatief van VNconstructeurs en is powered by KPE Bouw & Infra en het Hoger Technisch Instituut (HTI).

Actief beleven

De Wit is een van de keynote sprekers tijdens de Dag van de Constructeur. Tot die tijd mag hij zich ook ‘Constructeur van het Jaar’ noemen. “Het is een eer om deze titel te mogen krijgen”, zegt De Wit. “Mensen spreken je erop aan en het zet je ook aan tot reflectie op je eigen vak. Los van het feit dat ik de titel een jaar lang heb mogen dragen, vind ik het belangrijk dat VNconstructeurs deze titel jaarlijks uitroept. Het is een erkenning voor de bijdrage aan het vak en de constructeurs in het algemeen.” De Wit heeft ook nog een advies voor zijn opvolger: “Probeer de titel zo actief mogelijk te beleven. We hebben het allemaal razend druk met onze baan, maar deze titel is het meer dan waard om even bij stil te staan.”

Bij verduurzaming van beton is er nog weinig aandacht voor de invloed van het wapeningsstaal dat in veel beton wordt toegepast. Wat mij betreft is dat geheel onterecht. Wapeningsstaal heeft namelijk een groot aandeel in de CO ₂-uitstoot van beton: ongeveer 25%. Ook zorgt wapening ervoor dat veel betonconstructies een beperkte levensduur hebben door betonrot, dat het gevolg is van corrosie van de wapening. Voor een duurzame betonsector zal dus ook veel aan de wapening moeten veranderen. Wapeningsstaal moet duurzamer worden geproduceerd en efficiënter worden toegepast. En het gebruik van alternatieve wapening moet worden opgeschaald.

De Dag van de Constructeur vindt dit jaar op 6 juni plaats in Buitenplaats Kameryck in Kamerik. Het thema is net zoals vorig jaar ‘Samenwerken aan veilige én duurzame constructies’. “Bij succes geprolongeerd”, zegt Frank Kaalberg, voorzitter van de programmacommissie en bestuurslid van VNconstructeurs. “Je kunt natuurlijk geforceerd een nieuw thema bedenken, maar deze drie pijlers blijven de komende jaren centraal staan in het vak van de constructeur. En vanzelfsprekend zal de invulling van de thema’s anders zijn dan afgelopen jaar.”

Nederland beschikt over een indrukwekkend bestand aan bestaande constructies, met leeftijden die oplopen tot 75 jaar. Een grote bron van potentiële data, die nog nauwelijks wordt gebruikt. Bestaande constructies bieden een schat aan informatie, op basis waarvan rekenregels nader getoetst zouden kunnen worden. “Een onderzoeksprogramma naar bestaande constructies, geleid door de instanties met bevoegdheid en autoriteit, zou hier uitkomst kunnen bieden”, stelt Hans De Wit, Constructeur van het Jaar 2023

Sinds ik door VNconstructeurs werd uitgeroepen tot ‘Koploper Duurzaamheid’, krijg ik nog vaker de vraag wat een goede eerste stap is om beton duurzamer toe te passen. En hoewel er heel veel verschillende zaken moeten worden opgepakt, is er wat mij betreft één topprioriteit: het toepassen van beton met minder CO ₂-impact. Daarbij kies ik er vrij ongenuanceerd voor om beton onder 120 kg/m ³ CO ₂-uitstoot per kuub zondermeer ‘groen’ te noemen en boven 280 kg/m ³ in de categorie ‘niet meer doen’ te plaatsen.

Om maar met de eerste te beginnen: Paris Proof Constructies. Dat zijn constructies die voldoen aan de grenswaarden van uitstoot uit het klimaatakkoord van Parijs. Ik hoop niet dat ik nog moet uitleggen waar dat over gaat… Het klimaat warmt op, onder andere door de grote uitstoot van broeikasgassen, waaronder CO2. De bouw heeft hier een grote invloed op, en zeker de constructies! Dit komt met name door de uitstoot bij de productie van energie-intensieve constructiematerialen.

Nico Rabbers

Rabbers (53) heeft zelf een technische achtergrond en studeerde Civiele Techniek – Utiliteitsbouw aan de TU Delft. Hij begon zijn carrière als constructeur en werkte dertien jaar voor commerciële ingenieursbureaus. Daarna ging hij naar de gemeente Den Haag en hield zich daar minder bezig met puur de techniek, maar juist meer met de verbinding tussen techniek en politiek. Met focus op de proceskant namens de opdrachtgever. Na dertien jaar maakte hij de stap naar Hoofd Ingenieursbureau bij de gemeente Rotterdam, waar hij nu drie jaar werkzaam is. Daar bemoeit hij zich inhoudelijk met projecten, alsook met managementtaken en de menskant van de organisatie…

Funderen met staalvezelbeton: Dramix® 5D ontwerpgids door Steven Pouillon

Staalvezels zijn vooral bekend voor toepassing in al dan niet onderheide (bedrijfs)vloeren. Maar ook worden al vele jaren funderingen van woningen economischer uitgevoerd met staalvezelbeton. Maar hoe kom je nu van de optredende momenten uit een berekening naar een staalvezeldosering? Daarvoor heeft Bekaert een eenvoudige ontwerpgids gemaakt met uitleg en momententabellen. Tevens geven wij uitleg hoe je met hybride wapening veel CO2 uitstoot kunt besparen, zoals bij grotere fundamenten van woontorens, met en zonder waterdruk.

Naast Steven Pouillon zijn er op de Dag van de Constructeur verdiepende parallelsessies en bijzondere keynotes van o.a. Jack Smeets, Fries Heinis, Bram Mommers en huidig  hashtagConstructeur van het Jaar Hans De Wit. Ook wordt tijdens deze dag de Constructeur van het Jaar bekendgemaakt en staat de presentatie van de geaccrediteerde register constructeurs op het programma. Als vanouds is er volop gelegenheid elkaar te ontmoeten.

Wat is nou echt duurzaam?

Duurzaam ontwerpen, construeren en bouwen, je wordt overspoeld met het onderwerp. Wat deze masterclass zo actueel en relevant maakt, is dat we technisch de diepte ingaan. Want duurzaamheid is geen toekomstige belofte, maar de praktijk van vandaag. Wat betekent dit voor jouw rol als constructeur? Wat zijn nou echt duurzame constructies en welke maatregelen neem je om de milieulast te verlagen en/of de levensduur te verlengen? Welke ontwerpkeuzes maken we uit gewoonte, welke alternatieven zijn, wat zijn de achterliggende technische afwegingen? En –  last but not least – hoe blijf je constructieve veiligheid borgen in de zoektocht naar de meest duurzame constructie? 

Meer impact dan je denkt 

Constructeurs hebben in veel gevallen de meeste technische kennis binnen het projectteam. Zij kunnen het geheel overzien en daardoor tot afgewogen, integrale ontwerpoplossingen komen. Deze masterclass helpt je inzien hoeveel impact je als (jonge) constructeur kan maken bij het realiseren van veilige en duurzame constructies. En dat is waarschijnlijk meer dan je denkt!